Pnömotoraks akciğerin bir kısmının veya tamamının “çökme” olarak tarif edilen büzülüp ufalması (sönmesi) olayıdır. Akciğer ve göğüs duvarı arasındaki boşluğa hava sızdığında bir pnömotoraks oluşur. Bu hava akciğerleri iter ve onu çökertir.
Pnömotoraksa, künt veya delici bir göğüs yaralanması, bazı tıbbi prosedürler veya altta yatan akciğer hastalığından kaynaklanan hasar neden olabilir veya bariz bir sebep olmadan ortaya çıkabilir. Semptomlar genellikle ani göğüs ağrısı ve nefes darlığını içerir. Bazı durumlarda, çökmüş bir akciğer yaşamı tehdit eden bir olay olabilir.
Pnömotoraks tedavisi genellikle fazla havayı çıkarmak için kaburgalar arasına bir iğne veya göğüs tüpü yerleştirmeyi içerir. Ancak küçük bir pnömotoraks kendi kendine iyileşebilir.
Pnömotoraksın ana semptomları ani göğüs ağrısı ve nefes darlığıdır. Semptomların şiddeti, akciğerin ne kadarının çöktüğüne bağlı olabilir. Başlıca belirtiler:
Pnömotoraks semptomlarına çeşitli sağlık sorunları neden olabilir. Bazıları yaşamı tehdit edici olabilir, bu nedenle tıbbi yardım alın. Göğüs ağrınız şiddetliyse veya nefes almak giderek zorlaşıyorsa, hemen acil yardım alın.
Göğüs yaralanması: Göğsünüzdeki herhangi bir künt veya delici yaralanma akciğer çökmesine neden olabilir. Bazı yaralanmalar fiziksel saldırılar veya araba kazaları sırasında meydana gelebilirken, bazıları da göğse iğne batırılmasını içeren tıbbi prosedürler sırasında yanlışlıkla meydana gelebilir.
Akciğer hastalığı: Hasarlı akciğer dokusunun çökme olasılığı daha yüksektir. Akciğer hasarına kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), kistik fibroz, akciğer kanseri veya pnömoni gibi birçok altta yatan hastalık neden olabilir.
Yırtılmış hava kesecikleri: Bleb veya bül olarak adlandırılan hava keseciklerinin patlayarak akciğerin içindeki havanın plevra yapraklarının arasına dolması nedeniyle akciğer çöker ve kendi kendine gelişen pnömotoraks durumu ortaya çıkar.
Mekanik havalandırma: Nefes almak için mekanik desteğe ihtiyaç duyan kişilerde ciddi bir pnömotoraks türü ortaya çıkabilir. Ventilatör, göğüs içinde bir hava basıncı dengesizliği yaratabilir. Akciğer tamamen çökebilir.
Genel olarak, erkeklerin pnömotoraksa sahip olma olasılığı kadınlardan çok daha fazladır. Patlamış hava keseciklerinin neden olduğu pnömotoraks tipinin, özellikle 20 ila 40 yaş arasındaki, uzun boylu ve zayıf kişilerde ortaya çıkması daha yaygındır.
Altta yatan akciğer hastalığı veya mekanik ventilasyon, pnömotoraks için bir risk faktörü olabilir. Diğer risk faktörleri şunları içerir:
Sigara içmek, Amfizem olmasa bile, sürenin uzunluğu ve içilen sigara sayısı ile risk artar.
Genetik, Bazı pnömotoraks türlerinde aile hikayesi gözlenmektedir.
Önceki pnömotoraks, Bir defa pnömotoraks geçiren kişilerde, tekrar pnömotoraks geçirme riski daha yüksektir.
Komplikasyonlar
Potansiyel komplikasyonlar, pnömotoraksın boyutuna ve ciddiyetine, ayrıca nedene ve tedaviye bağlı olarak değişir.
Pnömotoraks hayati tehlikeye neden olan önemli bir hastalıktır. Asla ihmal edilmemelidir.
Pnömotoraks genellikle bir göğüs röntgeni kullanılarak teşhis edilir. Bazı durumlarda, daha ayrıntılı görüntüler sağlamak için bilgisayarlı tomografi (BT) taraması gerekebilir.
Pnömotoraks tedavisinde temel amaç, akciğerinizdeki hava baskısını kaldırarak yeniden genişlemesine izin vermek ve tekrar pnömotoraks gelişimini önlemektir.
Tedavi seçenekleri arasında gözlem, iğne aspirasyonu, göğüs tüpü yerleştirilmesi, cerrahi olmayan onarım veya cerrahi yer alabilir. Hava emilimini ve akciğer genişlemesini hızlandırmak için ek oksijen tedavisi alabilirsiniz.
Gözlem: Akciğerinizin sadece küçük bir kısmı çökmüşse, doktorunuz fazla hava tamamen emilene ve akciğeriniz yeniden genişleyene kadar bir dizi göğüs röntgeni ile durumunuzu izleyebilir. Bu birkaç hafta sürebilir.
İğne aspirasyonu veya göğüs tüpü yerleştirilmesi: Akciğerinizin daha büyük bir alanı çökmüşse, fazla havayı çıkarmak için bir iğne veya göğüs tüpü kullanılması muhtemeldir.
İğne aspirasyonu: Küçük esnek bir tüpe (kateter) sahip içi boş bir iğne, çökmüş akciğere baskı yapan hava dolu boşluğa kaburgalar arasından gönderilir. Daha sonra doktor iğneyi çıkarır, katetere bir şırınga takar ve fazla havayı dışarı çeker. Akciğerin yeniden genişletilmesini ve pnömotoraksın tekrarlanmamasını sağlamak için kateter birkaç saat bırakılabilir.
Göğüs tüpü yerleştirme: Hava dolu alana esnek bir göğüs tüpü yerleştirilir ve akciğeriniz yeniden genişleyip iyileşene kadar göğüs boşluğundaki havayı sürekli olarak tahliye eden tek yönlü bir valf cihazına takılabilir.
Ameliyat
Bir defa pnömotoraks geçirip iyileşmiş bir kişinin ikinci defa pnömotoraks geçirme riski daha da yüksektir. Hekiminiz, yapacağı incelemeler sonucunda, bu durumun önlenmesi için cerrahi tedaviler ile pnömotoraksa neden olabilecek bleb ve büllerin çıkarılmasını önerebilir.
Bazen de devam eden hava kaçağını sonlandırmak için ameliyat gerekebilir. Ameliyat, küçük bir fiber optik kamera ve dar, uzun saplı cerrahi aletler kullanılarak küçük kesilerden kapalı yöntemlerle yapılabilir.
Dikkat!
Pnömotoraksınız iyileştikten sonra bir süre akciğerlerinize fazladan baskı uygulayan bazı aktivitelerden kaçınmanız gerekebilir. Örnekler arasında uçmak, tüplü dalış yapmak veya bir nefesli çalgı çalmak sayılabilir.
Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı
Araştırma Hastanesi
Kalp Merkezi 3. Kat