Yemek borusu (Özofagus), ağzınızı ve midenizi birbirine bağlayan uzun, içi boş, kaslı bir tüptür. Üst ve alt kısımlardaki kas halkaları (sfinkterler), yiyecek ve sıvının geçmesine izin vermek için kasılır ve gevşer.
Yemek borusu kanseri yemek borusunda meydana gelen kanserdir. Yemek borunuz yuttuğunuz yiyeceğin boğazınızın arkasından midenize sindirilmesi için hareket etmesine yardımcı olur.
Yemek borusu kanseri genellikle yemek borusunun içini kaplayan hücrelerde başlar. Yemek borusu kanseri yemek borusu boyunca herhangi bir yerde ortaya çıkabilir.
Yemek borusu kanseri, dünya çapında kanser ölümlerinin altıncı en yaygın nedenidir. Görülme oranları coğrafi bölgelerde farklılık gösterir. Bazı bölgelerde, daha yüksek özofagus kanseri oranları, tütün ve alkol kullanımına veya belirli beslenme alışkanlıklarına ve obeziteye bağlanabilir.
Özofagus kanserinin en sık görülen semptomlarından biri tıkanma hissi ve yutma zorluğudur. Öncelikle sadece katı gıdaların tüketilmesinde yaşanılan zorluk, hastalık ilerledikçe sıvıların bile kolayca içilemeyeceği bir hale gelir. Diğer belirtiler arasında şunlar olabilir:
Sizi endişelendiren kalıcı belirti ve semptomlarınız varsa doktorunuzdan randevu alın.
Kronik asit reflünün neden olduğu kanser öncesi bir durum olan Barrett’s özofagusu teşhisi konduysa, özofagus kanseri riskiniz daha yüksektir. Yakın doktor takibi gerekir. Özofagus kanseri taraması, Barrett’s özofagusu olan kişiler için bir seçenek olabilir. Barrett’s özofagusunuz varsa, doktorunuzla taramanın artılarını ve eksilerini tartışın.
Özofagus Kanseri Türleri
Diğer nadir türler: Özofagus kanserinin bazı nadir formları arasında küçük hücreli karsinom, sarkom, lenfoma, melanom ve koryokarsinom bulunur.
Yemek borusu kanserine neyin neden olduğu tam olarak belli değil.
Yemek borusu kanseri, yemek borusundaki hücreler DNA’larında değişiklikler (mutasyonlar) geliştirdiğinde ortaya çıkar. Değişiklikler hücrelerin büyümesine ve kontrolden çıkmasına neden olur. Biriken anormal hücreler yemek borusunda yakındaki yapıları istila ederek ve vücudun diğer bölgelerine yayılarak büyüyebilen bir tümör oluşturur.
Yemek borusu kronik tahrişinin yemek borusu kanserine neden olan değişikliklere katkıda bulunabileceği düşünülmektedir. Tahrişe neden olan ve yemek borusu kanseri riskini artıran faktörler şunlardır:
Aile hikâyeniz varsa yemek borusu kanseri riskinizi azaltmak için adımlar atabilirsiniz. Örneğin:
Yutma güçlüğü veya açıklanamayan kilo verme şikâyetleriyle hekiminize başvurduğunuzda, hekiminiz tıbbi öykünüzü dinleyip fizik muayenesini gerçekleştirdikten sonra şikâyetlerinize neden olan bir tümör olup olmadığını belirlemek için kimi tetkikler isteyebilir:
Endoskopi:
Tanı için genellikle ilk başvurulan tetkik yöntemi olan endoskopide, hekim ucunda kamera olan esnek bir boru ile yemek borunuzun içine bakabilir ve gerekli gördüğü durumda patolojik incelemeler için kimi örnekler alabilir. Endoskop kullanılarak yemek borusu incelenir, kanser veya tahriş bölgeleri aranır.
Test için doku örneği alınması (biyopsi). Doku örneği, kanser hücrelerini aramak için bir laboratuvara gönderilir.
Baryum yutma çalışması. Bu çalışma sırasında baryum içeren bir sıvı yutulur ve ardından X ışınlarına maruz kalınır. Baryum yemek borusunun içini kaplar ve bu da dokudaki değişiklikleri röntgende gösterir.
Özofagus kanseri teşhisi doğrulandıktan sonra, doktor kanserinizin lenf bezlerinize mi yoksa vücudunuzun diğer bölgelerine mi yayıldığını belirlemek için ek testler önerebilir.
Testler şunları içerebilir:
Endoskopik ultrason (EUS): Endoskopi yöntemindekine benzer, fakat ucunda ultrasonografi cihazı bulunan esnek bir boru yardımıyla tümör üzerinde ses dalgalarıyla inceleme yapılır. Tümörün özefagus duvarının içerisindeki yayılımı ve derinliği ile çevresindeki lenf düğümlerinin durumu tetkik edilir.
Bilgisayarlı tomografi (BT): Özefagus kanserinden şüphelenilen vakalarda, tümörün etraf organlara temas edip etmediğini, özellikle karaciğer ve akciğer metastazları olup olmadığını saptamak için kullanılır.
Pozitron emisyon tomografisi (PET): Bu nükleer test, hücrelerdeki aktiviteyi ölçmek ve olası kanser yerleri hakkında bilgi almak için kullanılabilir. Özellikle uzak organlara, kemiklere ve lenf düğümlerine olabilecek metastazlar hakkında bilgi alınabilir.
Doktor, kanseri evrelemek için bu prosedürlerden elde edilen bilgileri kullanır. Özofagus kanserinin evreleri, 0’dan IV’e kadar değişen Romen rakamlarıyla belirtilir ve en düşük evreler kanserin küçük olduğunu ve yemek borusunun yalnızca yüzeysel katmanlarını etkilediğini gösterir. Evre IV’te kanser ilerlemiş olarak kabul edilir ve vücudun diğer bölgelerine yayılmıştır.
Kanser evreleme sistemi gelişmeye devam ediyor ve doktorlar kanser teşhisi ve tedavisini iyileştirdikçe daha karmaşık hale geliyor. Doktorunuz sizin için doğru olan tedavileri seçmek için kanser evrenizi kullanır.
Özofagus kanseri için alınan tedaviler, kanserin hücre tipine, evresine, hastanın genel sağlık durumuna ve tedavi tercihlerine bağlıdır. Günümüzde en etkili tedavi metodu cerrahi olarak kanser dokusunun vücuttan uzaklaştırılmasıdır. Kanseri çıkarmak için cerrahi tek başına veya diğer tedavilerle birlikte kullanılabilir.
Özofagus kanserini tedavi etmek için kullanılan operasyonlar şunları içerir:
Yemek borusu kanseri ameliyatı enfeksiyon, kanama ve kalan yemek borusunun mideye tekrar bağlandığı bölgeden sızıntı gibi ciddi komplikasyon riski taşır.
Yemek borusunu çıkarmak için yapılan ameliyat, büyük kesiler kullanılarak açık bir prosedür olarak veya cildinizdeki birkaç küçük kesi ile girilen özel cerrahi aletlerle kapalı metotlarla (laparoskopik-torakoskopik olarak) yapılabilir. Ameliyatınızın nasıl gerçekleştirileceği, kişisel durumunuza ve cerrahınızın ameliyatla ilgili özel yaklaşımına ve cerrahın tecrübesine bağlıdır. Biz 2013 yılından beri yemek borusu kanseri ameliyatlarımızı kapalı yöntemlerle yapmaktayız.
Kemoterapi:
Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için kimyasalların kullanıldığı ilaç tedavisidir. Kemoterapi ilaçları tipik olarak özofagus kanseri olan kişilerde ameliyattan önce (neoadjuvan) veya sonra (adjuvan) kullanılır. Kemoterapi ayrıca radyasyon tedavisi ile birleştirilebilir.
Uzak organlara yayılmış ilerlemiş kanseri olan kişilerde, kanserin neden olduğu belirti ve semptomları hafifletmeye yardımcı olmak için kemoterapi tek başına kullanılabilir.
Kemoterapi yan etkileri, alınan kemoterapi ilaçlarına bağlıdır.
Radyasyon tedavisi:
Radyasyon tedavisi, kanser hücrelerini öldürmek için X-ışınları ve protonlar gibi yüksek enerjili ışınları kullanır. Radyasyon tipik olarak vücudunuzun dışındaki ışınları kanserinize hedefleyen bir makineden gelir (dış ışın radyasyonu). Veya daha az yaygın olarak, radyasyon vücudunuzun içine kanserin yakınına yerleştirilebilir (brakiterapi).
Radyasyon tedavisi genellikle özofagus kanseri olan kişilerde kemoterapi ile birlikte verilir. Genellikle ameliyattan önce veya bazen ameliyattan sonra kullanılır. Radyasyon tedavisi ayrıca, örneğin bir tümörün, yiyeceklerin midenize geçmesini durduracak kadar büyümesi gibi, ilerlemiş özofagus kanseri komplikasyonlarını hafifletmek için de kullanılır.
Radyasyonun yemek borusuna yan etkileri arasında güneş yanığı benzeri cilt reaksiyonları, ağrılı veya zor yutma ve akciğerler ve kalp gibi yakın organlarda hasar bulunur.
Kombine kemoterapi ve radyasyon:
Kemoterapi ve radyasyon tedavisini birleştirmek, her tedavinin etkinliğini artırabilir. Kombine kemoterapi ve radyasyon, alınan tek tedavi olabilir veya ameliyattan önce verilebilir. Ancak kemoterapi ve radyasyon tedavilerini birleştirmek yan etkilerin olasılığını ve şiddetini artırabilir.
Hedefe yönelik ilaç tedavisi:
Hedefe yönelik ilaç tedavileri, kanser hücrelerinde bulunan belirli zayıflıklara odaklanır. Hedefe yönelik ilaç tedavileri bu zayıflıkları engelleyerek kanser hücrelerinin ölmesine neden olabilir. Özofagus kanseri için, hedefe yönelik ilaçlar genellikle ileri kanserler veya diğer tedavilere yanıt vermeyen kanserler için kemoterapi ile birleştirilir.
İmmünoterapi:
İmmünoterapi, bağışıklık sisteminin kanserle savaşmasına yardımcı olan bir ilaç tedavisidir. Vücudun hastalıklarla savaşan bağışıklık sistemi kansere saldırmayabilir. Çünkü kanser hücreleri, bağışıklık sistemi hücrelerinin kanser hücrelerini tehlikeli olarak tanımasını zorlaştıran proteinler üretir. İmmünoterapi bu sürece müdahale ederek çalışır. Özofagus kanseri için, kanser ilerlediğinde, kanser nüks ettiğinde veya kanser vücudun diğer bölgelerine yayıldığında immünoterapi kullanılabilir.
Komplikasyonlar:
Özofagus kanseri ilerledikçe, aşağıdaki gibi komplikasyonlara neden olabilir:
Yemek borusunun tıkanması: Kanser, yiyecek ve sıvıların yemek borusundan geçmesini zorlaştırabilir.
Ağrı: Gelişmiş özofagus kanseri ağrıya neden olabilir.
Yemek borusunda kanama: Yemek borusu kanseri kanamaya neden olabilir. Kanama genellikle kademeli olsa da, bazen ani ve şiddetli olabilir.
Özofagus tıkanıklığı ve yutma güçlüğü (disfaji) için tedaviler şunları içerebilir:
Hasta hiçbir şey yutamıyorsa nasıl beslenecek?
Yemek borusu kanseri yemek borusunu daralttıysa, yemek borusunu açık tutmak ve hastanın yeme-içmesini sağlamak için bir metal tüp (stent) yerleştirmek çok önemlidir. Endoskop ile yemek borusuna yerleştirilen stentler hastanın konforu, beslenmesi ve bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi açısından çok önemli bir tedavi metodudur. Stent, gıdanın doğrudan mideye veya ince bağırsağa iletilmesini sağlayarak yemek borusunun kanser tedavisinden sonra iyileşmesi için zaman kazandırır. Kliniğimizde şimdiye kadar 500 den fazla kanser hastasına stent yerleştirdik.
Diğer seçenekler cerrahi, mideye tüp yerleştirilmesi, radyasyon tedavisi, kemoterapi, lazer tedavisi ve fotodinamik tedaviyi içerir.
Kliniğimizde yemek borusu kanserli hastalara yaklaşık 40 yıllık bir tecrübe ile en gelişmiş teşhis ve tedavi yöntemleri ile hizmet vermekteyiz. Türkiye’nin en deneyimli ekibiyle kapalı ameliyatlar büyük bir başarı ile yapılmaktadır.
Hastalığın her aşamasında sizlere yardımcı olabiliriz.
Yemek borusu kanseri hakkında bize danışmadan karar vermeyin.
Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı
Araştırma Hastanesi
Kalp Merkezi 3. Kat